Filtratie

Filtratie

Eerst even een kleine inleiding. Het voeren van koi leidt onherroepelijk tot vervuiling van het water, de leefomgeving van de koi. Vervuiling van het vijverwater kan desastreuze gevolgen hebben voor de gezondheid van onze vissen. Het belangrijkste element van de koivijver is dus de waterzuiveringsinstallatie: het filter.

Stikstofkringloop
Goed, voeren betekent dus vervuilen. Maar waar bestaat die vervuiling uit? Het voer dat wij onze koi geven bevat eiwit of proteïne. De spijsvertering van de vis breekt dit eiwit af. Het afvalproduct is ammonia. Ammonia is bij een te hoge concentratie zeer giftig voor de koi. Bij een langdurige hoge ammoniaconcentratie zal de vis ziek worden en overlijden. De natuur heeft er zelf voor gezorgd dat er bacteriën zijn die ammonia afbreken tot nitriet. `O`, denken we dan, `dat is mooi meegenomen`. Maar niets is minder waar. Nitriet is immers nog net zo schadelijk voor de koi. Wederom helpt de natuur een handje doordat ze ook bacteriën heeft ontwikkeld die nitriet omzetten in nitraat. Nitraat is een minder schadelijke stof welke we uit de vijver kunnen verwijderen door voldoende water te verversen. Het omzetten van ammonia tot nitriet en nitriet tot nitraat noemen we de stikstofkringloop.

Bacteriën
Voor eengoed verloop van de stikstofkringloop heeft de natuur bacteriën ontwikkeld. Het is de taak van de hobbyist deze bacteriën een onderkomen te geven waarin ze zich kunnen vestigen en vermenigvuldigen. Dit onderkomen is ons biologisch filter. Het is zaak om de hoeveelheid afval die de vis produceert af te stemmen op het aantal bacteriën, die er nodig zijn om de stikstofkringloop goed te laten verlopen. Dit klinkt moeilijk en jammer genoeg kunnen wij het niet gemakkelijk maken. Wij informeren u alvast dat er op 1 gram stikstof twee tot drie vierkante meter bacteriën nodig zijn om de stikstofkringloop succesvol te laten verlopen. Dit verhaal zal later duidelijk worden.

Afstemming
Zoals u zult begrijpen is het filter een van de belangrijkste onderdelen van uw vijveraanleg. U bent in eerste instantie waterhouder en dan pas koihouder. Het filter en de capaciteit ervan moeten zijn afgestemd op de uiteindelijke hoeveelheid vis die u in uw vijver wil en kan hebben. Daarmee samengaand de hoeveelheid voer dat in de vijver belandt. Dus uiteindelijk hoeveel afvalstoffen die er in het filter terechtkomen. Het is natuurlijk ondoenlijk telkens als er een paar koi bijkomen, of als na een succesvol jaar uw koi weer eens 10 cm gegroeid zijn, een nieuw filter aan te schaffen. Het is dus wenselijk dat u een filter aanschaft, of in ieder geval een mogelijkheid creëert, met een filtercapaciteit die voldoet aan de mate van vervuiling bij een volledige bezetting van de vijver.

Hoe wordt deze vervuiling nu bepaald? Het koivijverfilter moet in staat zijn vervuilingspieken op te vangen. Deze pieken zullen ontstaan in de periode waarin u het meeste voert. Dit is dus meestal de zomer. In deze periode wordt er vaak tot twee procent van het lichaamsgewicht van de koi gevoerd. Het eiwit gehalte van dit voer ligt rond de 40 en 45%. Weet u nog, eiwit wordt door het spijsverteringskanaal omgezet in ammonia. Als we weten hoeveel we per dag voeren, kunnen we ook uitrekenen hoeveel afvalstoffen er in het water komen. Met de tabel die onder het kopje voeren wordt weergegeven heeft u een indicatie welke hoeveelheid u kunt voeren. Voor de zekerheid stellen we dat 45% van de dagelijkse hoeveelheid voer uit eiwitten bestaat. Daar laten we een factor van 6.25 op los. De uitkomst daarvan is de behoefte in het aantal vierkante meters bacteriën.

Voorbeeld
Stel: er wordt op een zomerse dag 400 gram voedsel gevoerd met een eiwitgehalte van 45%. Er wordt dus 180 gram eiwit in het water gegooid. De factor 6.25 later we hier op los (dit gegeven komt uit de consumptie karper kwekerijen). 180 Gram delen we door 6.25. De uitkomst is hiervan 29. We hebben dus 29 vierkante meter bacteriën nodig om 400 gram voedsel te verwerken. Echter de factor 1 gram stikstof op 1 vierkante meter bacteriën zou alleen gelden als alle variabelen perfect in orde zouden zijn. Deze variabelen kunnen bijvoorbeeld zijn de zuurtegraad en hardheid van het water. De concentratie zuurstof en de watertemperatuur spelen ook een grote rol bij de werking van het filter. Voor de zekerheid gaan we in het eerste jaar uit van drie vierkante meter bacteriën om 1 gram stikstof te verwerken. Na dit jaar, waarin het filter de kans heeft gekregen te rijpen, kunnen we toe met twee vierkante meter bacteriën per gram stikstof.

Het is een hoop rekenwerk, maar gelukkig heeft de handel daar een oplossing voor gevonden en filtermedia ontwikkeld waarvan bekend is hoeveel vierkante meter bacteriën ze kunnen dragen.

Voorbeeld 2
PPC matten en Japanse matten: 275 vierkante meter bacteriën per kubieke meter media. Nu moet worden uitgerekend hoeveel kubieke meter een mat is. Stel dat zo'n mat 1 vierkante meter is met een dikte van 5 cm dan is deze mat dus 5% van een kubieke meter dus heeft dit product de mogelijkheid om 14 vierkante meter bacteriën te huisvesten.

Bij de aanschaf van filtermedia kunt u informeren naar de vierkante meters oppervlakte van het media.
Nu we weten hoeveel media we nodig hebben, zullen we een gepaste filter voor deze media moeten vinden. Deze filters zijn er in velerlei soorten. Een paar voorbeelden. Het traditionele mat– of meerkamerfilter, een beadfilter, een filter gebaseerd op het vortexprincipe, een trickelfilter etc. Het is aan de hobbyist zelf te kiezen welke manier van filteren hij/zij verkiest. Deze filter moet dus groot genoeg zijn om zoveel filtermedia te kunnen bergen als we nodig hebben bij de uiteindelijke bezetting en vervuilingsgraad van de vijver.